به گزارش مجله خبری انرژی و نفت، دولت سیزدهم یکی از اولویت‌های خود در صنعت نفت را پرهیز از خام‌فروشی و تکمیل زنجیره‌ارزش در این صنعت قرار داده است. بر این اساس، تکمیل طرح‌های پالایشی و پتروشیمی در این دولت شتاب گرفته تا محصولات با تکمیل زنجیره ارزش، با حداکثر ارزش افزوده صادر شوند.
در این میان، ایجاد پتروپالایشگاه‌ها نیز در اولویت قرار دارد تا توسعه پالایشگاهی به عنوان زنجیره‌ای برای تامین خوراک مورد نیاز پتروشیمی‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
ساخت پتروپالایشگاهی ۳۰۰ هزار بشکه‌ای شهید قاسم سلیمانی/ برنامه ریزی برای اجرای ۸ طرح پالایشگاهی جدید
با توجه به اهمیت این موضوع، دولت سیزدهم در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ که به مجلس ارائه کرد، پیشنهاد ساخت پتروپالایشگاهی ۳۰۰ هزار بشکه‌ای به نام شهید قاسم سلیمانی را مطرح کرد. پیشنهادی که مورد حمایت مجلس قرار گرفت و به قانون تبدیل شد.
بر اساس آن انجام اقدامات اولیه در راستای احداث پتروپالایشگاه با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز با خوراک نفت خام سنگین مزین به نام سردار شهید قاسم سلیمانی در دستور کار قرار گرفت.
در کنار این ابر پتروپالایشگاه، همچنین برای ۸ طرح احداث پالایشگاه‌ها و یا پتروپالایشگاهای جدید به ظرفیت ۱.۴۹ میلیون بشکه در روز و ۱۱ طرح و پروژه پالایشگاه‌های موجود کشور برای ارتقای کیفیت و کمیت محصولات آنها در چارچوب قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی مجوز صادر شده است.
با این اقدامات و ساخت این پتروپالایشگاه‌ها، ظرفیت پالایشی کشور ۵۰ درصد افزایش می‌یابد.
پیش از این نیز وزیر نفت اعلام کرده بود که طبق برنامه زمان‌بندی تعریف‌شده برای توسعه کمی و کیفی پالایشگاه‌های موجود و برنامه‌ریزی برای ساخت پالایشگاه‌های جدید در چهار تا پنج سال آینده ظرفیت پالایش روزانه کشور با افزایش ۱.۵ برابری به ۳ میلیون و ۵۰۰هزار بشکه می‌رسد.
علاوه بر این اقدامات دولت سیزدهم برای توسعه ظرفیت پالایشی کشور، همچنین طرح‌هایی که از سال‌ها قبل آغاز شده بود اما در دولت گذشته به سرانجام نرسید نیز مورد توجه قرار دارد.
اجرای پروژه ۷ هزار بشکه شیرین‌سازی نفتا
در این میان، امضای تفاهم‌نامه فی‌مابین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در خصوص تولید محصولات کک اسفنجی و سوزنی در پالایشگاه‌های بندرعباس و امام خمینی(ره) شازند علاوه بر افزایش کیفیت محصولات پالایشی، کشور را از واردات محصولی استراتژیک بی‌نیاز خواهد کرد.
همچنین بهره‌برداری از پروژه ۷ هزار بشکه در روز شیرین‌سازی نفتا و مجتمع بنزین سازی پالایشگاه لاوان با استفاده از دانش فنی ایرانی با هدف افزایش ظرفیت تولید روزانه ۱.۱ میلیون لیتر بنزین یورو ۴ نیز در این دولت انجام شده است.
از سوی دیگر، در راستای تامین نفت کوره کم گوگرد مورد نیاز صنعت کشتیرانی مطابق با استانداردهای سازمان بین‌المللی دریانوردی، پالایشگاه شازند امام خمینی (ره) اراک مبادرت به تولید یک محصول جدید نموده که علاوه بر ارزش افزوده بالا، بخشی از نیاز صنعت کشتیرانی کشور را مرتفع کرده است.
از دیگر اقدامات انجام شده می‌توان به راه‌اندازی فاز اول طرح RHU پالایشگاه اصفهان با قابلیت تولید ماهانه ۳۰۰ هزار تن نفت کوره کم گوگرد و بهره‌برداری از واحد تقطیر سوم طرح توسعه و بهینه‌سازی پالایشگاه اصفهان (فاز اول) و رسیدن به پیشرفت فیزیکی حدود ۹۶ درصد واحد تصفیه نفت گاز در انتهای سال ۱۴۰۰ اشاره کرد.
پیگیری اجرای طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان و رسیدن به پیشرفت فیزیکی حدود ۸۹ درصد در انتهای سال ۱۴۰۰ که درنتیجه اجرای کامل این طرح علاوه بر ارتقای کیفیت بنزین تولیدی پالایشگاه به یورو ۴ و نفت‌گاز تولیدی پالایشگاه به یورو ۵، تولید فرآورده کم‌ارزش نفت‌کوره در این پالایشگاه حدود ۱۵ درصد کاهش خواهد یافت. این طرح در سال جاری افتتاح و بهره‌برداری خواهد شد.
همچنین پیگیری اجرای طرح‌های بهینه‌سازی و کاهش تولید نفت کوره در پالایشگاه‌های تهران، بندرعباس، تبریز و آبادان و افزایش تولید محصولات با ارزش‌تر مانند بنزین و گازوئیل نیز در حال انجام است.
رشد ۲ درصدی تولید بنزین و ۱۳ درصدی گازوئیل
با توجه به این اقدامات، در سال گذشته که اولویت سال دولت سیزدهم به شمار می‌رود، مجموع تولید فرآورده‌های نفتی اصلی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال گذشته رشد حدود ۴ درصدی را به ثبت رساند.
آمارهای وزارت نفت نشان می‌دهد متوسط تولید فرآورده‌های اصلی نفتی از ۲۷۰ میلیون لیتر در روز در سال ۱۳۹۹ به ۲۸۱ میلیون لیتر در روز در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
همچنین رشد بیش از ۱۳ درصدی تولید نفت‌گاز با کیفیت یورو ۴ به بالا در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال گذشته از دیگر اقدامات است. افزایش متوسط تولید این فرآورده با کیفیت یورو ۴ از ۳۵.۵ میلیون لیتر در روز در سال ۹۹ به ۴۰.۲ میلیون لیتر در روز در سال گذشته دستاورد بزرگی به شمار می‌رود.
تولید بنزین موتور نیز در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد حدود ۲ درصدی را نشان می‌دهد.-
