برق ۵۸۰ هزار واحد صنعتی که سال گذشته با خاموشی مواجه بودند امسال قطع نشد

به گزارش مجله خبری انرژی و نفت، شرکت توانیر در واکنش به گزارش روزنامه «شرق»، توضیحاتی منتشر کرده است. این روزنامه مدعی شده بود دولت سیزدهم در تامین برق در تابستان سال جاری ناموفق بوده است!

در توضیحات توانیر آمده است:‌۵۸۰ هزار واحد صنعتی که سال گذشته به همراه بخش خانگی درگیر مسائل خاموشی بودند، امسال را بدون خاموشی و بدون اعمال برنامه‌های محدودکننده پشت سر گذاشتند.

۱-در سال جاری و با تلاش‌های صورت‌گرفته، هیچ‌گونه خاموشی برنامه‌ریزی‌شده ناشی از کمبود تولید برق اعمال نشده است.

۲-همان‌گونه که در نشست خبری روز ۱۳ شهریورماه مدیرعامل شرکت توانیر نیز اشاره شد و براساس آمارهای رسمی و موثق، اگر ناترازی در سطح سال گذشته باقی مانده و کاهش نیافته بود، چراکه اگر این میزان ناترازی وجود داشت، نه‌تنها هیچ‌گاه در سال جاری شاهد پایداری شبکه برق نبودیم، بلکه خاموشی‌هایی گسترده‌تر از تابستان ۱۴۰۰ نیز رخ می‌داد که تأمین پایدار برق در تابستان امسال، عدم بروز خاموشی، عدم افزایش قیمت کالاهای صنعتی و… شاهدی بر رد استدلال‌های مطرح‌شده در مطلب مذکور است.

۳-ضمن اشاره به اینکه برق کشور در زمستان سال ۱۴۰۰ و تابستان امسال، با برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی با سایر دستگاه‌ها مانند وزارتخانه‌های صمت، کشاورزی و نفت با پایداری کامل تأمین شده است و هیچ گروهی از مشترکان با محدودیت جدی مواجه نشده‌اند، تأکید می‌شود که برنامه‌های مدیریت بار برق همگی از نوع تشویق‌محور است که در مشترکان صنعتی، کشاورزی و خانگی در ازای مشارکت در آنها از پاداش‌های چند برابری نسبت به قیمت‌های مصوب برق برخوردار می‌شوند.

۴-برخلاف آنچه نگارنده در متن پرداخته، وزارت نیرو و توانیر هیچ‌گاه به دنبال پنهان‌کردن خاموشی نبوده‌اند، چراکه عملا چیزی عیان‌تر از خاموشی وجود ندارد و مردم و صاحبان صنایع نیز به‌وضوح نبود خاموشی را مشاهده کرده‌اند.

۵-همان‌گونه که در بند سه نیز به آن اشاره شد، امسال و برای نخستین بار، از ابتدای برنامه‌های مدیریت بار برق با هماهنگی وزارتخانه‌های نیرو و صمت انجام و تدوین و هم‌زمان با آغاز برنامه‌های مدیریت بار، نظرات اصلاحی در نشست‌هایی با رؤسای اصناف به‌ویژه فولاد و سیمان نیز دریافت شد تا نواقص این برنامه‌ها تا حد امکان برطرف شود. لازم به ذکر است که این برنامه‌ها همه از نوع تشویق‌محور است، به نحوی که مشترک برق در ازای مشارکت در این برنامه‌ها، از مشوق‌های تعریف‌شده استفاده و باعث کاهش بهای برق مصرفی وی می‌شود.

۶- ضمن پذیرش مشکلات سال گذشته که به دلیل عدم توجه به سرمایه‌گذاری مناسب در سال‌های گذشته رخ داده بود، یادآور می‌شود در تابستان ۱۴۰۰ به دلیل کمبود برق در شهرک‌های صنعتی، بیش از ۴۸ ساعت به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده ناچار به قطع برق بودیم که امسال واحدهای صنعتی شهرک‌ها تنها ۱۲ ساعت در هفته محدودیت در مصرف داشتند که می‌توانستند با استفاده از شیفت شب یا فعالیت در روز جمعه آن را هم جبران کنند.

درخصوص صنایع بزرگ و انرژی‌بر نیز با توجه به اینکه ۴۴۰ واحد انرژی‌بر در کشور وجود دارد که عمدتا از واحدهای بزرگ در بخش فولاد، سیمان، آلومینیوم و مس هستند و برای این صنایع نیز با هماهنگی وزارت صمت به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شد تا این واحدها تعمیرات و یا تعطیلات خود را در طول سال به تابستان موکول کنند.

همچنین یادآور می‌شود که صنایع نه تنها در ازای همکاری در برنامه‌های مدیریت بار از مشوق‌های تعریف‌شده و قانونی بهره‌مند شدند، بلکه به این گروه از صنایع، در ازای خاموشی‌های اجباری اعمال‌شده نیز مشوق‌های اضافه‌تر و با تعرفه‌های تدوین‌شده و در نظر گرفته شده براساس ضوابط اجرائی برنامه‌های مدیریت بار (چندبرابر تعرفه‌های برق خریداری‌شده از شبکه برق) اختصاص یافت.

۷- براساس اطلاعات منتشر در سایت کدال (و نه صرفا اطلاعات صنعت برق)، سودهای تقسیم‌شده و پیش‌بینی‌ها از میزان تولید و فروش در سال جاری، همگی نشانگر افزایش تولید بوده و هیچ نشانه‌ای از کاهش تولید در سال جاری مشاهده نمی‌شود.

۸- درخصوص صنایعی مانند سیمان و فولاد نیز با درک اینکه مجموعه محترم وزارت صمت از شرایط بازار و نحوه مدیریت آن آگاهی بیشتری دارند، درباره نحوه مدیریت بار صنایع هماهنگی لازم انجام شد. در این خصوص می‌توان سیمان سپاهان اصفهان و فولاد مبارکه را به عنوان صنایعی از دو طیف متفاوت معرفی کرد که در زمینه مدیریت بار ضمن همکاری با برق، توانسته‌اند تولید خود را در سطح مطلوبی حفظ نمایند.

در مجموع از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۱.۴۴ درصد رشد برق مصرفی داشتیم که میزان رشد مصرف برق در بخش پتروشیمی ۳۰ درصد، آلومینیوم کشور ۱۸ درصد، بخش فولاد کشور ۸ درصد و سیمان ۵.۴ درصد نسبت به سال گذشته رشد مصرف برق داشتند.

۹- براساس آمارهای موجود از بازار، در حال حاضر سیمان با کاهش قیمت تا ۲۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته و تقاضای خرید مواجه است که این موضوع بیانگر رشد تولید و تأمین تقاضای بیش از حد نیاز بازار است.

۱۰- تولید صنایع فولادی نیز نه به دلیل کاهش عرضه برق، بلکه به دلیل مشکلات زیرساختی در حوزه فناوری اطلاعات کاهش پیدا کرده است و میزان تولید آنها هیچ ارتباطی به برق ندارد. با این حال و براساس آنچه در بند سه نیز اشاره شد، برنامه‌ریزی‌ها برای تأمین برق این صنایع نیز انجام شده و حتی در صورت در مدار بودن این صنایع، بازهم برق آنها براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده و تفاهم‌های از پیش صورت‌گرفته، قابل تأمین بود.

با استناد و اشاره به بندهای ۳ و ۵ این پاسخ، یادآور می‌شود که تمام برنامه‌های صنعت برق که در چهار ماه گرم سال (خرداد تا شهریور) با عنوان «برنامه‌های مدیریت بار» به اجرا درمی‌آید، به صورت تشویقی است. به طوری که مشترکان در ازای مشارکت در این برنامه‌ها، از مشوق‌های صنعت برق بهره‌مند می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی این مشوق‌ها آن است که نرخ مشارکت در آنها، همواره چند برابر قیمت تمام‌شده برقی است که به مشترکان فروخته می‌شود و به همین دلیل، همواره سودی که در ازای مشارکت در برنامه‌ها نصیب مشترک می‌شود، از قیمت برق مصرفی بیشتر است.

۱۱-خاطرنشان می‌سازد که میزان بهره‌مندی مشترکان صنعتی از مشوق‌های صنعت برق از حدود ۴۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ به بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ افزایش یافت.

۱۲-برق، صنعتی گران است که سرمایه‌گذاری برای احداث نیروگاه حداقل از زمان شروع مطالعات فنی، اجرائی، کسب مجوزها، آغاز عملیات اجرائی و…، به ۳ تا ۵ سال زمان نیاز دارد تا واحد نیروگاهی وارد مدار شود.

۱۴- امسال و براساس آمار مستند، انرژی تحویلی به صنایع با افزایش ۱۳ درصدی به ۴۴۰ صنعت عمده کشور از ۱۵ خردادماه تاکنون (دوره پیک) همراه بوده است. همچنین ۵۸۰ هزار واحد صنعتی که سال گذشته به همراه بخش خانگی درگیر مسائل خاموشی بودند، امسال را بدون خاموشی و بدون اعمال برنامه‌های محدودکننده پشت سر گذاشتند.

۱۵- اجرای برنامه‌های مدیریت بار در همه کشورهای دنیا مرسوم است و ایران نیز با بهره‌گیری از تجارب سایر کشورها، نسبت به اجرای این برنامه‌ها روی آورده است.

۱۶-در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه درکنار اجرای برنامه‌های مدیریت بار، از ابزار قیمتی برای کنترل مصرف استفاده می‌شود به طوری که نرخ برق به‌گونه‌ای است که مصرف بی‌رویه باعث هزینه‌های سرسام‌آوری برای مصرف‌کننده می‌شود؛ دراین خصوص و به‌طور مثال کشورهای آمریکا، ژاپن، استرالیا و… که از ابزار قیمتی نیز تحت عنوان critical peak pricing برای مدیریت بار مصرف در دوران پرباری استفاده می‌شود.

به طور مثال و در کشور آمریکا سازوکار اجرای این طرح به این صورت است که در ایام بحرانی و اوج بار که میزان مصرف برق بنا به دلایلی نظیر افزایش دمای هوا شدت می‌گیرد، نرخ قیمت برق که در شرایط عادی حدودا ۱۰ سنت است، متغیر می‌شود و در ساعات پیک مثل بعدازظهرها به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد. مدیران صنعت برق در کشور آمریکا بر این باور هستند که از این طریق جدا از کمک به حفظ پایداری جریان برق همچنین می‌توانند به دو هدف اصلی دست پیدا کنند. نخست اینکه با این اقدام زمینه‌ای را فراهم می‌کنند تا مصرف‌کنندگان برق اعم از خانگی و صنعتی الگوهای کاهش مصرف و روش‌های صرفه‌جویی را بهتر و بیشتر درک کنند و دیگر اینکه با این اقدام زمینه‌ای را فراهم می‌کنند تا شهروندان حتی در ایامی که تقاضای برق کاهش می‌یابد نیز به‌واسطه عادت به صرفه‌جویی و رعایت الگوها با صورت‌حساب‌های به‌مراتب ارزان‌تری روبه‌رو شوند. جالب است بدانید به صورت میانگین در ایالت‌های مختلف آمریکا ۱۵ تا ۲۰ دوره اوج مصرف وجود دارد که در این دوران در هر ۲۴ ساعت چیزی حدود چهار ساعت مشترکین مشمول طرح قیمت‌گذاری در زمان اوج مصرف می‌شود.

۱۷- برق و سایر حامل‌های انرژی در ایران کماکان به صورت یارانه‌ای به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد که همین موضوع چرخه معیوب اقتصاد برق را نمایان می‌کند که البته وزارت نیرو همواره پیشنهادهای خود را برای حل این مشکل ارائه داده و رایزنی‌های با سایر نهادهای درون دولت و مجلس را به انجام رسانده است.