به گزارش مجله خبری انرژی و نفت، زنگ خطر کم آبی و تنش آبی در فصل تابستان از اوایل امسال زده شد؛ همان زمان متولیان آبرسانی با پیش بینی کمبود آب در ماههای پیش رو مردم را به رعایت الگوی مصرف و صرفه جویی شرایط برای بهره مندی آحاد مردم از این نعمت فراهم شود؛ در خردادماه مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران اعلام کرده بود که ۲۷۲ شهر ایران با مساله تنش آبی روبروست و آبرسانی نزدیک به هفت هزار روستا نیز از طریق تانکرهای سیار انجام می‌شود.
البته اقدام پیش دستانه وزارت نیرو با تشکیل «قرارگاه‌های رصد و پایش وضعیت آب شُرب» طی ماههای گذشته، گذر از کم آبی را برای شهروندان تسهیل کرد تا به بهترین شکل ممکن آب شرب مصرفی در کشور مدیریت شود و در عین حال هیچ شهر و روستایی در گرماگرم تابستان بدون آب نماند.
در این پیوند یازدهم تیرماه گذشته اتابک جعفری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور در اصفهان به مردم اطمینان داده بود که با وجود افزایش شدید گرمای هوا با تمهیدات اتخاذ شده، امسال قطعی شبکه آب در هیچ نقطه‌ای از ایران نخواهیم داشت و چنانچه قطعی آب احتمالی و موقت در برخی نقاط رخ دهد به دلیل حوادث و مشکلات شبکه آب است و در زمان کوتاهی رفع خواهد شد.
وی با بیان اینکه برای گذر از این شرایط سخت باید برنامه های جامع و مدون داشته باشیم چرا که در حدود هشت سال اخیر برخی پروژه ها تعطیل شده بود، این را هم اضافه کرد: تمام پروژه‌های آبی کشور که پیش‌تر متوقف شده بود اکنون در حال پیگیری و اجراست و با همت جهادی تا پایان دولت سیزدهم به بهره برداری خواهد رسید.
برای راستی آزمایی این سخنان نیاز به انتظار طولانی مدت نبود زیرا کمتر از یک ماه بعد بارش های موسمی بیش از دو سوم استانهای کشور را تحت تاثیر قرار داد و آب برخی مناطق قطع شد که از جمله می توان به استان کرمان اشاره کرد؛ در ادامه این شرایط ویژه و بحرانی، در شانزدهم مرداد ماه ورود سیلاب سرچشمه کوهرنگ را گل آلود کرد؛ یک منبع آبی مهم که آب شهرکرد مرکز چهارمحال و بختیاری را تامین می کرد، از مدار خارج شد.
در اینجا بود که مدیریت و روحیه جهادی مدیران خود را نشان داد و در کمترین فرصت ممکن طرح های پدافندی آبرسانی که شاید در زمان عادی اجرای آن تا ۶ ماه به طول می انجامید، ظرف کمتر از ۱۰ روز اجرایی شد و بار دیگر اهالی شهرکرد از نعمت آب سالم بهره مند شدند.
در حقیقت بحران آب در شهرکرد به عنوان سرزمین سرچشمه رودهای بزرگی چون زاینده رود و کارون را می توان مصداقی از تبدیل تهدید آبی به فرصت مهندسی جهادی تلقی کرد زیرا در مدت ۱۰ روزی که تامین پایدار آب شرب در شهرکرد با مشکل روبرو شد، طرح‌های پدافندی آبرسانی برای جبران این کمبودهای آب شرب در نظر گرفته شد تا این مشکل در کمترین زمان ممکن رفع شود.
ابتدای تنش آبی در شهرکرد با فوریت بالا، با اعلام فراخوان، حدود ۷۰ تانکر از سراسر کشور به این استان ارسال شد و آبرسانی سیار در محلات شهر انجام گرفت.
اضافه کردن ۱۷ حلقه چاه با اجرای ۲۰ کیلومتر لوله‌گذاری، توزیع آب معدنی در محلات شهرکرد، نصب پکیج کاهش گل‌آلودگی، تعبیه علمک برداشت آب از چاه‌های کشاورزی، اتصال خطوط آبرسانی موقت، کنترل کیفیت آب، آبرسانی شبانه، ایجاد حوضچه ته‌نشینی، فعال‌سازی ایستگاه تعادلی و افزایش ظرفیت برداشت آب از تصفیه‌خانه سامان بخشی از فعالیت‌ها و اقداماتی است که طی روزهای اخیر برای رفع مشکل آب شرب شهرکرد انجام شده است.
در ادامه تلاش مدیران استانی، شخص وزیر نیرو هم وارد عمل شد و نتیجه بازدید میدانی از طرح‌ها و نیز همکاری کشاورزان و مهندسان عمران این بود که آب شهرکرد ظرف ۱۰ روز به پایداری رسید و مشکل مردم این دیار رفع شد و پروژه‌های شش ماهه، شش روزه انجام شد.
مشکل آب دیار هگمتانه چگونه رفع شد؟
استان همدان دومین استانی بود که طی چند روز گذشته با مشکل تامین آب روبرو شد؛ این بار مشکل نه در پی بروز حوادث غیرمترقبه بلکه به دلیل کاهش ذخایر سدهای استان بویژه سد اکباتان به عنوان منبع اصلی تامین کننده آب آشامیدانی شهر همدان ایجاد و سبب شد متولیان برای مدیریت مصرف آب، قطعی چند ساعته را برنامه ریزی کنند.
در اینجا نیز مدیریت جهادی به میدان آمد و روش هایی چون آبرسانی با تانکرهای سیار، تزریق اعتبار ۲۰۰ میلیارد تومانی سفر وزیر نیرو، ارسال محموله آب از سوی هلال احمر و اجرای سریعتر ابر پروژه انتقال آب به همدان در دستور کار مدیران استانی و ملی قرار گرفت.
می توان گفت این بار عطش همدان با آبرسانی سیار و شتاب پروژه انتقال آب فروکش کرد و آنطور که وزیر نیرو در سفر به این استان به مردم نوید داد، شمارش معکوس برای افتتاح پروژه آبرسانی به همدان آغاز شده و مرحله اول طرح آبرسانی ۲ تا سه هفته آینده به بهره برداری می رسد و دوباره آب به جوش و خروش سابق بازمی گردد.
به اعتقاد او آبرسانی به همدان یک اَبر پروژه است که از ۱۷ سال پیش عملیات اجرایی آن شروع شده و تاکنون به درازا کشیده است.
افزایش مصرف عامل اصلی افت یا قطعی آب برخی مناطق ارومیه
در روزهای گذشته نیز افزایش مصرف آب به علت گرمای هوا توسط برخی خانوارهای شهر ارومیه، سبب افت فشار یا قطعی آب در برخی مناطق این شهر شده بود که این مشکل به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی به سرعت رفع شد و ظرفیت تولید آب در این شهر به سه هزار و ۶۰۰ لیتر در ثانیه افزایش یافت.
البته به گفته لطیف خوش سیرت مشکلی نیز در خط لوله انتقال آب به منطقه انعام و رودکی ارومیه بوجود آمده بود که با تلاش تکنسین‌ها و مهندسان آب و فاضلاب رفع شد و آب پایدار در اختیار مردم قرار گرفت.
هرچند بروز مشکل قطعی آب در روزهای اخیر برخی شهرها را در کانون توجه افکار عمومی قرار داد و با همدلی مسئولان به سرعت برای رفع آن چاره اندیشی شد اما پدیده خشکسالی و خطر کم آبی همچنان به قوت خود پابرجاست و بارش های موسمی نیز نمی تواند کسری ناشی از چند دهه خشکسالی، کاهش مداوم ذخایر آبی کشور و نیز افزایش تبخیر ذخیره سدها به دلیل گرمایش زمین را برطرف کند.
بر این اساس کارشناسان و متخصصان صنعت آب بر این باورند که در کنار اجرای طرح های آبرسانی باید چند اصل را مورد توجه قرار داد تا از منابع آب شیرین موجود بهترین استفاده را برای سیراب کردن مردم، دشت ها، زمین های کشاورزی و صنایع داشت.
گام نخست صرفه جویی و رعایت الگوی مصرف از سوی شهروندان است؛ گام بعدی اصلاح شبکه فرسوده آبرسانی که خود سبب هدررفت منابع آبی می شود؛ گام سوم توسعه کشاورزی های نوین از جمله آبیاری های قطره ای و کشت گلخانه ای و گام چهارم جایگزینی پساب برای مصارف صنعتی به جای آب شرب است.
