رخ‌نمایی فاز ۱۱ تماما ایرانی در دولت سیزدهم

به گزارش ایسنا، در دولت‌های گذشته، معطل ماندن توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، مجموعا کشورمان از ۴۰ میلیارد دلار درآمد محروم شد. کوتاهی‌های صورت گرفته، عزم دولت سیزدهم را برای پیشبرد فاز ۱۱ جزم کرد، تا جایی که پس از گذشت بیش از ۲۰ سال از تلاش دولت‌های مختلف برای توسعه فاز ۱۱ میدان مشترک پارس جنوبی، این فاز با همت مهندسان ایرانی و بدون حضور شرکت‌های خارجی مثل توتال، با حضور رئیس‌جمهور به بهره‌برداری رسید.

۲۳ سال پیش و اواسط سال ۱۳۷۹ توتال فرانسه و پتروناس مالزی برای توسعه فاز ۱۱ قرارداد توسعه این فاز مرزی را امضا کردند. در این سال‌ها و در دولت‌های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم توسعه این فاز بین شرکت‌های مختلف ایرانی و بین‌المللی دست به دست شد. نکته مهم آن است که دولت‌های گذشته در طول این سال‌ها همواره منتظر بودند شرکت‌های خارجی وارد صحنه شوند و توسعه فاز ۱۱ را به سرانجام برسانند، اما این معما که بدون شرکت‌های خارجی لاینحل به نظر می‌رسید، نه به دست توتال نه به دست پتروناس و نه شرکت‌های چینی باز نشد، بلکه با روی کار آمدن دولت سیزدهم، باور به شرکت‌های ایرانی از حرف به عمل تبدیل شد و با شعار پیشبرد طرح‌ها با تکیه بر توان داخل و اینکه هیچ طرحی نباید معطل تحقق برجام باشد، توسعه فاز ۱۱ با جدیت بیشتری دنبال شد.

با توجه به برآورد درآمد سالانه ۵ میلیارد دلاری ایران از استخراج گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی، معطلی ۸ ساله دولت یازدهم و دوازدهم، باعث به ثبت رسیدن عدم‌النفع ۴۰ میلیارد دلاری ایران در این بخش شد. برخی درحالی این ادعا را مطرح می‌کنند که دولت پیشین از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹تعداد فازهای تکمیل شده پارس جنوبی را از ۱۹ فاز به ۲۷ فاز رسانده و اینگونه بود که ایران در برداشت گاز از این میدان مشترک قطر را پشت سر گذاشت، به این موضوع اشاره‌ای نمی‌کنند که ۱۷ فاز پارس جنوبی با میانگین پیشرفت ۷۰ درصد تحویل دولت یازدهم شد که با تکمیل آن‌ها، تولید گاز ایران از قطر پیشی گرفت.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم و آغاز فعالیت رسمی آن در مردادماه ۱۴۰۰ با شعار پیشبرد طرح‌ها با تکیه بر توان داخل و اینکه هیچ طرحی نباید معطل تحقق برجام باشد، توسعه فاز ۱۱ با جدیت بیشتری دنبال شد. سرعت حفاری‌ها افزایش یافت و مرحله نخست حفر چهار حلقه چاه با جدیت دنبال می شد. نیمه دی ماه ۱۴۰۰ بود که گروه پتروپارس از ابلاغ رسمی ۲ قرارداد مهم برای تسریع در توسعه فاز ۱۱ خبر داد و اعلام کرد که این قراردادها مربوط به اجرای خط لوله دریایی، همچنین انتقال، اصلاح و نصب سکوی تولیدی در موقعیت SPD۱۱B است.

پس از ابلاغ این قراردادها، فعالیت‌های مهندسی، خرید و اجرای متناظر با آنها از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۰، به‌طور رسمی آغاز  شد. ۷ ماه بعد، یعنی مردادماه ۱۴۰۱ اعلام شد که عملیات لوله‌گذاری دریایی خط انتقال گاز نخستین سکوی فاز ۱۱ پارس جنوبی در خلیج فارس تکمیل شد. این عملیات شامل یک رشته خط لوله ۳۲ اینچ دریایی گاز ترش و یک رشته خط لوله ۴.۵ اینچ تزریق منواتیلن گلایکول به طول تقریبی ۱۵ کیلومتر بود که از طریق اتصال در کیلومتر ۱۸ خط لوله دریایی سکوی دریایی ۱۲C از فاز ۱۲ پارس جنوبی، وظیفه انتقال گاز ترش سکوی ۱۱B را به پالایشگاه خشکی بر عهده داشت.

مهرماه ۱۴۰۱، با اعلام قید فوریت به منظور پیشگیری از مشکل ناترازی گاز در زمستان و با هدف تولید زودهنگام گاز از این میدان مقرر شد با کاربست تمام توان و تجهیزات، حفر ۴ حلقه چاه تکمیل شود؛ همچنین با هدف نهایی کردن تولید از این میدان مقرر شد تا با انتقال سکوی بهره برداری فاز C۱۲ میدان گاز پارس جنوبی به موقعیت فاز ۱۱B، خلأ ناشی از ساخت سکو که معمولا سه سال به طول می‌انجامید جبران شده و تولید از این میدان هرچه زودتر نهایی شود.

جابه‌جایی یک سکوی بهره برداری از موقعیت خود به موقعیتی جدید اقدامی ابتکاری و راهگشا برای سرعت بخشی به روند توسعه فاز مرزی ۱۱ بود. این اقدام که حتی در دنیا هم کم نظیر است (بر اساس آمار موجود، پیش از این جا به جایی سکو یک یا دو بار برای سکو های نفتی آن هم توسط بزرگ ترین شرکت های نفتی جهان انجام شده اما آماری از انجام آن برای سکوهای گازی وجود ندارد)، برای نخستین بار در دولت سیزدهم رقم خورد.  

از آنجا که وزارت نفت دولت سیزدهم تلاش می‌کند تا از ظرفیت‌های موجود و فرصت‌ها نهایت استفاده را برای پیشبرد طرح‌ها و پروژه‌ها به کار گیرد، این بار نیز به جای معطل ماندن ۳ تا ۵ ساله برای ساخت سکوی جدید (اقدامی که باید در دولت های گذشته برای آن تصمیم گیری و سفارش گذاری ساخت آن انجام می شد) از سکوی بهره برداری فاز C۱۲ که تولید آن دیگر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نبود استفاده کرد تا به توسعه فاز ۱۱ سرعت ببخشد.

ضرورت تولید زودهنگام از فاز ۱۱ پارس جنوبی و وجود محدودیت‌های بین المللی سبب شد تا پیمانکار پروژه با بعضی مشکلات عملیاتی جابه جایی سکو رو به رو شود اما در نهایت با پذیرش ریسک از سوی مدیران و کارکنان صنعت نفت و با کمک متخصصان و کارشناسان ایرانی اقدام‌های اولیه و برش پایه‌های سکو انجام شد و سکوی فاز ۱۲ بر روی شناور قرار گرفت تا برای نصب منتقل شود.

با اولویت گذاری‌های انجام شده در دولت سیزدهم، فروردین ماه امسال (۱۴۰۲) اعلام شد که چاه ها تکمیل و خطوط لوله زیردریایی نیز احداث شده است و بخش های مرتبط با سه پایه مشعل و بریج نیز در حال نصب است. در ضمن سفارش‌گذاری ساخت یک سکوی دیگر و جکت دیگر برای این فاز در سال ۱۴۰۰ انجام شده تا بلافاصله با حفاری‌های جدید، توسعه تکمیلی(تولید روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب گاز) در آینده عملیاتی شود.

در فاز اولیه برداشت از این میدان که با انتقال سکوی فاز ۱۲ انجام می شود، تولید گاز به ۱۵ میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید و پیش بینی می شود با ساخت و نصب سکوی بعدی و حفاری چاه ها، تکمیل فاز ۱۱ که گامی مهم برای کشور در راستای دستیابی به استقلال انرژی و ثبات ژئوپلیتیکی است، ظرفیت تولید گاز پارس جنوبی افزایش چشمگیری پیدا کند. این طرح روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب گاز، ۵۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۷۵۰ متریک تن گوگرد در روز تولید خواهد کرد که این خروجی به تامین نیازهای مصرف داخلی ایران و کمک به ظهور کشور به عنوان یک صادرکننده مهم منطقه ای کمک خواهد کرد.

بالاخره اما طلسم این فاز شکسته شد و در اوایل شهریورماه گاز این فاز از طریق خطوط لوله دریایی برای پالایشگاه ارسال شد و هم اکنون شاهد برداشت از چهار حلقه چاه فاز ۱۱ پارس جنوبی هستیم.

تولید روزانه لااقل ۱۵  میلیون متر مکعب در روز سه سال زودتر از زمان پیش بینی شده، صرفه جویی در هزینه و زمان ساخت یک سکوی بزرگ به وزن بیش از ۳۰۰۰ تن و افزایش تولید میعانات گازی با این اقدام ابتکاری، جلوی عدم النفع چندین میلیارد دلاری در برداشت از این فاز را در سال های آینده گرفت و توجه به بهره‌وری در اجرای پروژه های نفتی را به نمایش گذاشت.

طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با هدف استخراج روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب گاز در حال توسعه است که از ویژگی‌های کلی طرح می‌توان به حفاری ۲۴ حلقه چاه، ۲ سکوی تولیدی (هر یک به ظرفیت یک میلیارد فوت مکعب گاز ترش، معادل ۲۸ میلیون مترمکعب در روز)، دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ دریایی به همراه خطوط چهار اینچ تزریق منواتیلن‌گلایکول و تأسیسات اتصال به ورودی پالایشگاه فازهای ۶، ۷ و ۸ و فاز ۱۲ پارس‌جنوبی، طراحی، ساخت و نصب سکوی فشارافزایی برای حفظ و نگهداشت تولید و تأسیسات فشارافزایی به همراه متعلقات کامل اشاره کرد.

انتهای پیام