خاموش شدن گازهای فلر آرزوی دیرینه صنعت نفت است، آرزویی که در دولت سیزدهم به واقعیت نزدیک‌تر شده و آنطور که مسوولان این صنعت اعلام کرده‌اند، ارزش گاز مشعلی که تا پایان سال ۱۴۰۴ در میدان‌های نفتی و گازی کشور جمع‌آوری خواهد شد، ۵ میلیارد دلار در سال و معادل ارزش صادرات گاز کنونی ایران به کشورهای همسایه است.
به گزارش ایسنا، موضوع مدیریت گازهای همراه و مشعل در صنعت نفت با هدف حذف مشعل‌سوزی از برنامه‌های کلیدی وزارت نفت است و بیشترین تلاش‌ها برای کاهش مشعل‌سوزی، با حمایت و پیگیری‌های مستمر و جدی وزیر نفت، در مناطق و شرکت‌های عملیاتی در حال انجام است تا هر چه زودتر برنامه‌ها و پروژه‌های کاهش مشعل‌سوزی، به پیشرفت کامل برسند و امید می‌رود با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای به‌موقع طرح‌های تعریف شده و راه‌اندازی آنها، همه پروژه‌های مرتبط با مشعل‌سوزی در صنعت نفت در پایان دولت سیزدهم تکمیل شوند و به بهره‌برداری کامل برسند.
نکته بسیار مهم این است که با پیگیری‌های مستمر هم‌اکنون ۵ میلیارد دلار در این بخش سرمایه‌گذاری شده است و کل طرح‌های جمع‌آوری گازهای مشعل به‌صورت مالکیت/ سرمایه‌گذاری از سوی بخش خصوصی انجام می‌شود و هزینه‌های انجام‌شده پس از بهره‌برداری از محل تحویل خوراک بازپرداخت خواهد شد. برای جمع‌آوری همه گازهای همراه و مشعل در سطح شرکت ملی نفت ایران ظرفیت جمع‌آوری و فرآورش گازهای همراه و مشعل حدود ۲ میلیارد فوت‌مکعب معادل ۵۷ میلیون مترمکعب در روز در قالب ۵ طرح بلندمدت و ۱۴ مزایده فروش برنامه‌ریزی شده است.
سال ۱۴۰۱ به‌طور میانگین روزانه حدود ۱۱۳.۶ میلیون مترمکعب گاز همراه نفت در شرکت ملی نفت ایران تولید شد که از این مقدار حدود ۶۵ درصد آن معادل ۷۴.۶ میلیون مترمکعب در روز به‌وسیله ایستگاه‌های تقویت فشار گاز و کارخانه‌های موجود جمع‌آوری شد، حدود ۵ درصد معادل ۵ میلیون مترمکعب در روز با راه‌اندازی پروژه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت جمع‌آوری شد و ارسال به مشعل حدود ۳۰ درصد کل گازهای تولیدی معادل ۳۴ میلیون مترمکعب در روز بود که تا پایان سال ۱۴۰۴ این مقدار نیز جمع‌آوری خواهد شد. روزانه ۳۷.۴ میلیون مترمکعب از گازهای جمع‌آوری‌شده به شبکه سراسری تزریق می‌شود.
هم‌اکنون در مجموع روزانه حدود ۵۵ میلیون مترمکعب گاز در مشعل‌های میدان‌های نفتی و گازی ایران می‌سوزد که با اجرای طرح‌هایی مانند پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس و ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ در این سال‌ها بخشی از گازهایی که دود می‌شد، حالا به چرخه سوخت و خوراک پتروشیمی‌های کشور وارد می‌شود.
طرح‌های جمع‌آوری گازهای مشعل در دو بخش اصلی به‌صورت طرح‌های بلندمدت و طرح‌های کوتاه‌مدت برنامه‌ریزی و در حال اجراست، طرح‌های بلندمدت (احداث کارخانه‌های گاز و گاز مایع و ایستگاه‌های جمع‌آوری گازهای همراه و مشعل) طبق برنامه‌ریزی و اقدام‌های انجام‌شده، این طرح‌ها تا پایان سال ۱۴۰۴ با تکمیل ظرفیت به بهره‌برداری کامل خواهند رسید.
فاز نخست کارخانه گاز و گاز مایع ۳۲۰۰ (مالکیت هلدینگ خلیج فارس) هم در حوزه جغرافیایی غرب کارون به بهره‌برداری رسید، برای تأمین خوراک کارخانه یادشده پروژه خط لوله انتقال گازهای مازاد دارخوین و ایستگاه جمع‌آوری گازهای واحد غرب کارون نیز با حجم تقریبی ۱۰۰ میلیون فوت‌مکعب در روز در مرحله اول و به مبلغ ۷۲ میلیون یورو به‌صورت بیع متقابل به هلدینگ خلیج فارس واگذار شده است.
کارخانه گاز و گاز مایع ۳۱۰۰ با ظرفیت ۲۴۰ میلیون فوت‌مکعب در روز در حوزه جغرافیایی دهلران، دزفول شمالی که هم‌اکنون ۸۵.۳۸ درصد پیشرفت داشته است و تا پایان امسال به بهره‌برداری کامل خواهد رسید. برای تأمین پایدار خوراک کارخانه گاز و گاز مایع ۳۱۰۰ پروژه احداث ایستگاه تقویت فشار گاز دهلران به ظرفیت ۸۵ میلیون فوت‌مکعب در روز و مبلغ ۱۲۸ میلیون یورو و خط لوله دهلران به مبلغ ۸۵ میلیون یورو به سرمایه‌گذار واگذار شده که تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهند رسید، همچنین پروژه تکمیل ایستگاه تقویت فشار گاز چشمه‌خوش و پایدار غرب نیز به‌صورت EPCF و با مبلغ ۵۳ میلیون یورو به سرمایه‌گذار واگذار شده است.
کارخانه گاز و گاز مایع خارک (قرارداد ساخت و اجاره با شرکت صف)، با ظرفیت ۳۰۰ میلیون فوت‌مکعب در روز در حوزه جغرافیایی جزیره خارک هم‌اکنون ۶۷.۱ درصد پیشرفت دارد و تا پایان سال ۱۴۰۴ راه‌اندازی کامل خواهد شد. طرح جمع‌آوری گازهای مشعل در شرق کارون در حوزه جغرافیایی آغاجاری، گچساران با ظرفیت ۵۹۳ میلیون فوت‌مکعب در روز و مارون با ظرفیت ۲۴۹ میلیون فوت‌مکعب در روز در قالب دو قرارداد با هلدینگ خلیج فارس و پتروشیمی مارون تا پایان سال ۱۴۰۴ راه‌اندازی خواهد شد.
طرح‌های تعریف‌شده کوتاه‌مدت جمع‌آوری گازی‌های مشعل شامل پارسی کلاستر، مارون۳، منصوری، مارون ۶، چشمه‌خوش، سروستان و سعادت‌آباد، مسجدسلیمان – نفت سفید – تمبی – پرسیاه، زیلایی، هفت شهیدان و نرگسی، عنبر و لالی، قلعه نار، خشت، سکوی سلمان، سرکان و ماله کوه است. طرح‌های پارسی کلاستر با ظرفیت ۳.۵ میلیون فوت‌مکعب در روز، مارون۳ با ظرفیت ۱۵ میلیون فوت‌مکعب در روز، منصوری با ظرفیت ۱۰ میلیون فوت‌مکعب در روز، مارون ۶ با ظرفیت ۲۲ میلیون فوت‌مکعب در روز و چشمه‌خوش با ظرفیت ۶۰ میلیون فوت‌مکعب در روز تا پایان سال ۱۴۰۱راه‌اندازی شده‌اند.
طرح‌های سروستان – سعادت‌آباد، خشت، نفت‌شهر و سومار، مسجدسلیمان، نفت سفید، پرسیاه و زیلایی، هفت شهیدان و نرگسی، عنبر و لالی و قلعه نار با ظرفیت ۱۰۱ میلیون فوت‌مکعب در روز در حال اجرا بوده، همچنین طرح‌های سکوی سلمان و سرکان/ ماله‌کوه نیز با ظرفیت ۱۰۴ میلیون فوت‌مکعب در روز در حال برگزاری مزایده جدید و حدود ۶۴ – ۶۰ میلیون فوت‌مکعب در روز گازهای همراه باقیمانده با پیش‌بینی طرح‌های مذکور (پازنان – مارون۴ – مارون۳، بنگستان و آسماری شیرین، منصوری- آسماری شیرین، منصورآباد – رامشیر، کوپال آسماری و کوپال بنگستان تا پایان سال ۱۴۰۴ نیز در مرحله دریافت مجوز واگذاری هستند.
انجام مزایده‌های جمع‌آوری و فروش گازهای مشعل میدان‌های سروستان و سعادت‌آباد با ظرفیت ۱۴ میلیون فوت‌مکعب در روز آذرماه سال ۱۴۰۲ راه‌اندازی خواهد شد، فاز نخست طرح جمع‌آوری گازهای همراه نفت چشمه‌خوش با ظرفیت ۱۰ میلیون فوت‌مکعب در روز شهریور ۱۴۰۱ راه‌اندازی شده است.
جمع‌آوری گازهای همراه نفت از تأسیسات سه استان خوزستان، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد با امضای قراردادی به ارزش ۱.۱میلیارد دلار با شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس از دیگر طرح‌ها است که در نتیجه این طرح ۵۹۳ میلیون فوت‌مکعب در روز گاز همراه جمع‌آوری و سالانه حدود ۱.۵ میلیون تن به خوراک پالایشگاه‌ها افزوده می‌شود.
البته دولت سیزدهم در این زمینه اهتمام جدی دارد و اجرای دیگر طرح‌های جمع‌آوری گازهای مشعل نیز با سرعت قابل قبولی در حال اجراست؛ از مجموع ۵۵ میلیون مترمکعب گاز مشعل در ایران، با برنامه‌ریزی در دولت سیزدهم تا پایان امسال ۱۵ میلیون مترمکعب از این گازها جمع‌آوری خواهد شد، همچنین تا پایان سال ۱۴۰۳ روزانه حداقل ۳۰ میلیون مترمکعب دیگر از گازهای مشعل جمع می‌شود. باقیمانده گازهای مشعل که حدود ۱۰ میلیون مترمکعب خواهد بود، تا پایان سال ۱۴۰۴ جمع‌آوری می‌شود، و پیش‌بینی شده است که تا پایان سال ۱۴۰۴ بیشتر گازهای مشعل در سطح میدان‌های نفتی و گازی ایران جمع‌آوری شود.
البته با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای افزایش تولید نفت و گاز در کشور، به‌صورت طبیعی و با افزایش تولید، شاهد گازهای مشعل جدیدی خواهیم بود که برای آنها نیز باید همزمان با اجرای طرح‌ها، برنامه‌ریزی شود. درواقع رویکرد وزارت نفت مبتنی بر به حداقل رساندن گازهای مشعل در صنعت نفت و گاز کشور است، این اقدام، حرکتی محیط زیستی به منظور ایجاد ارزش‌افزوده و تولید ثروت از طریق گازهای مشعل و برطرف کردن نیازهای گازی کشور خواهد بود.
طرح‌های جمع‌آوری گازهای مشعل بسته به مقیاس و حجم گازی که جمع‌آوری می‌کند، سرمایه‌گذاری‌های متفاوتی دارد، در مجموع سرمایه‌گذاری که باید در عرصه جمع‌آوری گازهای مشعل انجام شود، بیش از ۵ میلیارد دلار است و ارزش صادراتی این مقدار گاز، بیش از ۵ میلیارد دلار خواهد بود، بنابراین سرمایه‌گذاری انجام‌شده حداکثر ظرف یک سال بازپرداخت می‌شود.
افزایش حدود پنج برابری جمع‌آوری روزانه گازهای همراه نفت در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۰ و پیشرفت ۷۰ درصدی طرح‌های جمع‌آوری گازهای همراه نفت کل کشور و بهره‌برداری از این طرح‌ها تا پایان دولت از دستاوردهای دولت سیزدهم برای تحقق یک آرزوی دیرینه است.
انتهای پیام
منبع: https://www.isna.ir/news/1402111612060/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4%DB%8C-%DA%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%AF
