عقب‌ماندگی توسعه ظرفیت نیروگاهی در دولت قبل حاصلی جز خاموشی نداشت

به گزارش خبرنگار اقتصادی مجله خبری انرژی و نفت، هم‌زمان با افزایش دمای هوا مصرف برق کشور روبه افزایش گذاشت به‌نحوی‌که در روزهای اخیر این میزان به رکورد کم‌سابقه حدود ۶۰ هزار مگاوات رسید.

ناترازی تولید و مصرف برق در دو سال گذشته خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده‌ای را رقم زد که خسارت‌های سنگینی را متوجه کشورمان کرد اما علت این ناترازی‌ها چیست؟

در ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف شده از طریق وزارت نیرو در طول اجرای برنامه توان تولید برق کشور را تا بیست‌وپنج هزار مگاوات از طریق سرمایه‌گذاری مؤسسات عمومی غیردولتی، تعاونی و خصوصی اعم از داخلی و خارجی یا منابع داخلی شرکت‌های تابعه یا به‌صورت روش‌های متداول سرمایه‌گذاری افزایش دهد.

در سال‌های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ معادل ۶ هزار و ۱۱۸ مگاوات به ظرفیت برق کشور اضافه شده است، یعنی طی هرسال حدود ۲ هزار مگاوات و این در حالی است که طبق برنامه ششم توسعه سالانه باید ۵ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شود و تا پایان سال ۱۴۰۰ ظرفیت تولید برق کشور به ۱۰۱ هزار مگاوات برسد.

ظرفیت اسمی تولید برق کشور در حال حاضر حدود ۸۵ هزار مگاوات است که در اوج مصرف در ایام پیک میزان تولید از این ظرفیت به حدود ۶۰ هزار مگاوات می‌رسد.

نگاهی به افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور در طول انقلاب اسلامی نشان می‌دهد این ظرفیت در چهار دهه گذشته رشدی ۳۴ برابر داشته و از ۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به حدود ۸۵ هزار مگاوات تا پایان سال ۱۳۹۹ رسیده است.

با وجود این افزایش چشمگیر ظرفیت تولید برق کشور در طول چهار دهه گذشته، در طول سال‌های دولت قبل شاهد کاهش ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های کشور در هرسال بوده‌ایم که این امر به تداوم ناترازی تولید و مصرف برق دامن زد.

بر اساس آمار ارائه شده در کتاب آمارنامه تفضیلی صنعت برق ایران، رکورد بیشترین ظرفیت اسمی نصب‌شده نیروگاه‌ها و در طول یک سال در سال ۱۳۸۹ با اضافه شدن چهار هزار و  ۹۳۵ مگاوات به شبکه برق تعلق‌گرفته بود.

کمترین رشد توسعه ظرفیت نیروگاهی در هشت‌ساله دولت‌ها یازدهم و دوازدهم

قابل‌توجه آن است که کمترین ظرفیت اسمی نصب‌شده در طول دولت نیز با اضافه شدن ۹۴۳ مگاوات در سال ۹۴ ثبت شده است.

آمارهای منتشره نشان از آن دارد که در طول عمر دولت یازدهم و دوازدهم، ظرفیت اسمی اضافه شده نیروگاه‌های کشور به ترتیب ۷ هزار و  ۴۸۷ مگاوات و ۸ هزار و  ۵۷۲ مگاوات بوده است.

 این آمار در حالی بیان می‌شود که در طول دولت دهم ظرفیت اسمی اضافه شده نیروگاه‌های کشور با ثبت رکورد پانزده هزار و  ۹۹۷ مگاوات به‌تنهایی با ظرفیت اضافه شده در طول دولت یازدهم و دوازدهم برابری می‌کند.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم بیانگر آن است که آمارها حاکی از آن است که از منظر عملکرد هشت‌ساله دولت‌ها، دولت یازدهم و دوازدهم کمترین رشد توسعه ظرفیت نیروگاهی را دارد.

ناترازی ۱۹ هزار مگاواتی برق، یادگاری ۸ سال گذشته

بررسی‌ها نشان می‌دهد که نیاز مصرف برق در سال ۱۳۹۸ به ۶۰ هزار و ۸۲۵ مگاوات رسیده بود و این میزان در سال ۱۳۹۹ با رشدی نزدیک به ۵ درصد به ۶۳ هزار و ۸۵۴ مگاوات و در سال ۱۴۰۰ به ۶۷ هزار و ۱۲ مگاوات رسید. حالا بر اساس برآوردهای صورت‌گرفته، نیاز مصرف برق در تابستان امسال حدود ۷۰ هزار مگاوات تخمین زده می‌شود؛ اما یک مسئله شرایط تأمین پایدار برق کشور را سخت می‌کند و آن هم عقب‌ماندگی ۲۰ هزار مگاواتی توسعه نیروگاهی کشور در سال‌های اخیر و بی‌توجهی دولت قبل به این شکاف عمیق میان تولید و مصرف است.

 در ۸ سال گذشته باید ۴۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی در کشور احداث می‌شد اما تنها ۲۰ هزار مگاوات محقق شد. به‌این‌ترتیب کاهش سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه ظرفیت نیروگاهی کشور شرایطی را رقم زد که سال گذشته کسری تولید و ظرفیت نیروگاهی کشور به ۱۵ هزار مگاوات برسد.

پایان تابستان ۶ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید وارد مدار می‌شود

حالا با فرض رشد ۴.۵ تا ۵ درصدی اوج مصرف برق، این عدد در سال جاری با فرض ادامه یافتن روند قبلی به ۱۹ هزار مگاوات ناترازی می‌رسید که معادل ۲۵ درصد تولید برق کشور است. به عبارتی، دولت قبل معادل ۲۵ درصد ظرفیت نیروگاهی کشور، کسری تولید به یادگار گذاشت.

البته قرار است تا پایان تابستان امسال ۶ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید وارد مدار شود که بالاترین میزان سالانه ایجاد ظرفیت نیروگاهی جدید در تاریخ صنعت برق است؛ اما با وجود این ۶ هزار مگاوات جدید، بازهم ناترازی میان تولید و مصرف برق کشور حدود ۱۳ هزار مگاوات خواهد بود.