عواقب برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی در سمنان

به گزارش خبرنگار مجله خبری انرژی و نفت، قرارگیری ۹۹ درصد پهنه سمنان در وضعیت خشکسالی و کاهش ۳۲ و ۲ دهم درصدی بارندگی در فصل پاییز، زمانی که اوج بارندگی در یک سال آبی محسوب می‌شود، ضرورت تسریع در اجرای طرح‌های تامین آب را با راهکارهای انتقال بین حوضه‌ای برای خروج این استان از بحران کم‌آبی دوچندان کرده است.

با توجه به میزان داشته‌های منابع آبی، صرفه‌جویی و مصرف بهینه در برهه کنونی به طور صرف نمی‌تواند جوابگوی تامین آب مورد نیاز استان سمنان باشد و باید راهکارهایی برای گذر از این شرایط اندیشیده شود و انتظار می‌رود اجرای طرح انتقال آب از دریا به سمنان برای رفع مشکل کم‌آبی در فلات مرکزی مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

مدیرکل هواشناسی استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار مجله خبری انرژی و نفت با تایید وضعیت خشکسالی گفت: شاخص بارش، تبخیر و تعرق استاندارد موسوم به SPEI در دوره ۱۰ ساله نشان می دهد که مساحت زیادی از تمام استان‌های کشور درگیر درجات مختلف خشکسالی است و سمنان جزو سه استان دارای شدیدترین وضعیت خشکسالی محسوب می‌شود.

ایرج مصطفوی افزود: ۹۹ درصد پهنه استان سمنان در شرایط کنونی طبق شاخص بارش، تبخیر و تعرق استاندارد موسوم به SPEI، درگیر خشکسالی است و باید تسریع در رفع مشکل کم‌آبی مدنظر باشد.

وی ادامه داد: میانگین بارندگی از ابتدای سال آبی (۱۴۰۳-۱۴۰۴ ) از یکم مهر تا پایان آذر ۱۴۰۳ در استان حدود ۱۵ و ۹ دهم میلیمتر بود که در مقایسه با بلندمدت ۳۲ و ۲ دهم درصد کاهش داشت.

به گزارش خبرنگار مجله خبری انرژی و نفت، سال آبی منطبق با سال رسمی نیست و یک دوره ۱۲ ماهه از یکم مهر تا سی و یکم شهریور سال بعد است.

به گفته وی، میزان بارندگی استان سمنان از ابتدای مهر تا پایان آذر در بلندمدت حدود ۲۳ و چهار دهم میلیمتر بود که امسال میزان بارندگی در این استان در مقایسه با مدت مشابه در بلندمدت کاهش هفت و نیم ملیمتری نشان می‌دهد.

تامین فقط ۱۴ درصد نیاز آبی در یک فصل

مدیرکل هواشناسی سمنان بیان کرد: میانگین سال آبی این استان حدود ۱۱۰ و هفت دهم میلیمتر است که اکنون با گذشت سه ماه از سال آبی فقط ۱۴ و سه دهم درصد نیاز آبی تامین شد.

کاهش ۳۱ درصدی بارندگی در سال آبی گذشته

مصطفوی با اشاره به تداوم خشکسالی‌های پی در پی، گفت: میانگین بارندگی‌های استان سمنان در سال آبی گذشته (۱۴۰۲- ۱۴۰۳) ۳۱ درصد نسبت به بلندمدت کاهش داشت.

وی اضافه کرد: میانگین بارندگی سال آبی (۱۴۰۲- ۱۴۰۳) استان سمنان ۶۹ میلیمتر بود که در مقایسه با بلندمدت کاهش داشت.

مدیرکل هواشناسی سمنان تصریح کرد: آمارها نشان‌دهنده ضرورت توجه به موضوع کم‌آبی و مدیریت منابع آبی و بهینه‌سازی مصرف در این استان است.

۶۰ سانتیمتر میانگین افت سالانه آب‌های زیرزمینی در سمنان

رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان با اشاره به وجود پنج محدوده بحرانی فرونشست در این استان گفت: میانگین افت سالانه آب‌های زیرزمینی در این استان حدود ۶۰ سانتیمتر است.

حمید احسانی بیان کرد: استان سمنان سالانه ۱۳۰ میلیون متر مکعب کسری مخزن سفره‌های آب‌زیرزمینی دارد و بیلان منفی است.

رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان با اشاره به تامین ۷۵ درصد از منابع آبی مورد نیاز این استان از آب‌های زیر زمینی، بیان کرد: به دلیل خشکسالی و برداشت‌های غیرمجاز آبخوان‌ها میانگین افت سالانه سفره‌های آب‌ زیرزمینی در سمنان بین ۶۰ سانتیمتر است.

وجود پنج محدوده بحرانی فرونشست

وی با بیان اینکه استفاده بیش از حد از سفره‌های آب‌ زیرزمینی موجب تا پنج محدوده بحرانی فرونشست در استان سمنان ایجاد شود، ادامه داد: مردم با مصرف بهینه و رعایت قوانین در مدیریت منابع آب زیرزمینی یاری کنند.

رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان با اشاره به سیاست‌های وزارت نیرو برای حفظ آبخوان‌ها گفت: این رویکرد با هدف تأمین آب آشامیدنی پایدار برای مردم و جلوگیری از توسعه فرونشست‌ها ضروری است.

استان سمنان که به دارالمرحمه معروف است با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است و با پنج و ۹ دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می‌شود.

این خطه از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان‌های تهران و قم محدود است؛ بر این پایه و به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هشت استان مهم کشور، سمنان از اهمیت زیادی برخوردار است.

بر پایه برآورد مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰، استان سمنان با هشت شهرستان در مجموع ۷۵۷ هزار و ۲۰۰ نفر جمعیت دارد که از این شمار، بیش از ۲۰۰ هزار نفر ساکن مرکز استان هستند.