به گزارش روز شنبه مجله خبری انرژی و نفت از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، «تقی عبادی» افزود: تاکنون ۵ درصد مازاد بر هدف تعیین شده در برنامه ششم توسعه لایروبی رودخانه صورت‌گرفته است که بر این اساس می‌توان گفت، در لایروبی رودخانه‌ها از اهداف برنامه ششم توسعه جلوتر هستیم.
وی در باره چگونگی و چرایی اهمیت یافتن ساماندهی رودخانه‌ها ادامه داد: به استناد قوانین و مقررات موجود از جمله “سند راهبردی مدیریت بحران کشور”، انجام عملیات ساماندهی رودخانه‌هایی در برنامه کاری وزارت نیرو قرار می‌گیرد که به علت سیلاب‌های رخ‌داده، شرایط طبیعی خود را ازدست‌داده باشند.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: اما ایمن‌سازی مراکز جمعیتی در برابر سیلاب، موضوعی است که به‌موجب قوانین جاری کشور باید توسط متولیان شهری و روستایی (شهرداری‌ها و دهیاری‌ها) در قالب طرح‌های مورد تأیید وزارت نیرو صورت پذیرد و در این زمینه در سال‌های گذشته به طور متوسط سالانه در حدود ۳۵۰ کیلومتر عملیات لایروبی و ۱۰۰ کیلومتر عملیات ساماندهی در سطح رودخانه‌های اولویت‌دار کشور توسط وزارت نیرو و بعضاً با جلب همکاری شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و حتی مشارکت بخش خصوصی اجرا شده است.
عبادی با اشاره به سیلاب‌های ابتدای سال ۹۸ و افزایش حساسیت‌ها نسبت به موضوع سیل در سطح کشور ادامه داد: باوجود تمام محدودیت‌های مالی و ماشین‌آلات، وزارت نیرو در سال‌های ۹۸ الی ۱۴۰۰ اقدام‌های متعددی را در زمینه لایروبی و ساماندهی رودخانه‌ها به انجام رسانده است.
وی گفت: از جمله آن می‌توان به لایروبی به ترتیب ۱ هزار و ۸۶۶، ۱ هزار و ۶۷۱ و ۸۷۲ کیلومتر از محدوده‌های بحرانی در سال‌های ۱۳۹۸ الی ۱۴۰۰ و اجرای عملیات ساماندهی و دیواره سازی به ترتیب به طول ۱۲۰، ۱۲۲ و ۱۳۵ کیلومتر در سال‌های ۱۳۹۸ الی ۱۴۰۰ اشاره کرد.
مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاجینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران در مورد حجم فعالیت‌های انجام شده در این بخش خاطرنشان کرد: با اینکه متوسط عملکرد سالانه ساماندهی رودخانه در کشور ۱۰۰ کیلومتر بوده است، اما بیشترین رکورد عملیات ساماندهی مربوط به سال ۱۴۰۰ (دولت سیزدهم) به میزان ۱۳۵ کیلومتر است و همچنین با اینکه متوسط عملکرد سالانه لایروبی در شرایط عادی در کشور ۳۵۰ کیلومتر بوده است، در دوره اخیر باتوجه‌به دستورات صادر شده دولت، ۲.۵ برابر متوسط عملکرد سالانه کشور، عملیات لایروبی انجام شده است.
باورهای نادرست در مقابله با خسارت‌های سیل
عبادی در خصوص ساماندهی و دیواره سازی مسیر رودخانه‌های واقع در محدوده‌های شهری و روستایی و اشکالات متوجه آن گفت: بعضاً در کشور باورهای نادرستی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه با کاهش عرض بستر طبیعی رودخانه‌ها، دیواره سازی و کانالیزه کردن آن‌ها می‌توان خسارات سیل را کاهش داد؛ بنابراین درخواست‌های متعددی به وزارت نیرو تحت عنوان ساماندهی و دیواره سازی دریافت می‌شود.
وی ادامه داد: این در حالی است که مستقل از اینکه بودجه عمرانی کشور جوابگوی نیاز اعتباری این حجم از عملیات دیواره سازی هست یا نیست، بلکه از نظر فنی نیز نمی‌توان طبیعت را این‌گونه مهار کرد؛ لذا اجرای برنامه‌های آزادسازی تصرفات و شناسایی گلوگاه‌های آبگذری و پیگیری رفع آن‌ها از طریق مراجع ذی‌ربط به‌طورجدی در کنار سایر برنامه‌های ذکر شده در دست اقدام است.
این مقام مسئول در بخش آب کشور همچنین در خصوص چالش‌های پیشروی مدیران اجرایی برای ساماندهی رودخانه‌ها نیز گفت: باید عنوان کنیم که طبیعت به رفتار تکراری خودش عادت دارد و هرچند رویدادهای حدی مثل خشکسالی و سیل را بیشتر شاهد هستیم، ولی عواملی نظیر رشد جمعیت، توسعه شهرنشینی، تغییر ساختار رودخانه‌های درون‌شهری و ازبین‌رفتن کارکرد طبیعی آن‌ها در عبور ایمن سیلاب، ساخت‌وساز غیرمجاز در بستر رودخانه، تغییر کاربری و افزایش ضریب رواناب و انسداد مجرای جریان به دلیل احداث سازه‌های غیراصولی به‌خصوص در دهه‌های اخیر سبب شده در مناطق کشور شاهد وقوع سیلاب ناگهانی با خسارت مالی و جانی قابل‌توجه باشیم؛ بنابراین در مناطق و رودخانه‌هایی که موضوع‌های یادشده در آن‌ها به وقوع می‌پیوندد ما شاهد بیشترین چالش در بحث سیلاب و ساماندهی رودخانه هستیم.
کاهش بیش از ۵۰درصدی آب
” مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران درباره آخرین وضعیت آب‌های سطحی کشور و ضرورت مدیریت رودخانه‌ها افزود: بارش‌های کشور در ۱۸ استان و در مقایسه با متوسط بلندمدت بیش از ۲۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد و در ۱۴ استان میزان بارش حتی نصف میانگین بلندمدت هم نیست و عملاً با کاهش بیش از ۵۰ درصدی آب روبرو هستیم.
عبادی گفت: ازاین‌رو بر اساس تأکید وزیر نیرو به‌صورت مستمر منابع آب و برنامه‌های مدیریتی در حوضه‌های آبریز کنترل می‌شود تا مشکلی برای مردم به‌ویژه در بخش شرب و بهداشت پیش نیاید.
