نیروگاه سیکل ترکیبی قم؛ از تولید راهبردی برق تا چالش‌های زیست محیطی

به گزارش مجله خبری انرژی و نفت، نیروگاه سیکل ترکیبی قم یکی از مهم‌ترین نیروگاه‌های کشور است که نقش کلیدی در تأمین برق پایدار ایفا می‌کند. این نیروگاه با بهره‌گیری از فناوری سیکل ترکیبی، از ترکیب توربین‌های گازی و بخاری برای تولید برق با راندمان بالا استفاده می‌کند. این فناوری نه‌تنها باعث افزایش بهره‌وری انرژی می‌شود، بلکه مصرف سوخت فسیلی را بهینه کرده و تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد. موقعیت جغرافیایی قم، که در مسیر شبکه سراسری برق ایران قرار دارد، موجب شده است این نیروگاه به‌عنوان یکی از مراکز استراتژیک تولید انرژی در کشور عمل کند و نقش مهمی در پایداری شبکه و تأمین نیازهای صنعتی، تجاری و خانگی ایفا نماید.

اهمیت نیروگاه سیکل ترکیبی قم فراتر از تأمین انرژی منطقه‌ای است، چرا که این نیروگاه در راستای سیاست‌های کلان کشور برای افزایش بهره‌وری و کاهش اتلاف انرژی عمل می‌کند. استفاده از فناوری‌های پیشرفته در این نیروگاه نه تنها به کاهش هزینه‌های تولید برق منجر می‌شود، بلکه به حفظ منابع طبیعی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی نیز کمک می‌کند. همچنین، این نیروگاه با ایجاد فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم و تقویت زیرساخت‌های انرژی منطقه، تأثیر مثبتی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه قم و مناطق اطراف دارد. از این رو، نیروگاه سیکل ترکیبی قم یکی از ارکان مهم توسعه پایدار در کشور به شمار می‌رود.

اما این نیروگاه، با وجود مزایای بسیاری که در تأمین برق پایدار دارد، به یکی از عوامل بزرگ آلودگی هوای استان تبدیل شده است. آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی مصرفی این نیروگاه، به ویژه در فصل‌های سرد سال، بر کیفیت هوای استان اثرات منفی گذاشته و نگرانی‌های زیست‌محیطی را افزایش داده است.

۲.۸ میلیون متر مکعب گاز، باری سنگین بر دوش محیط زیست

طبق اطلاعات منتشر شده، نیروگاه سیکل ترکیبی قم روزانه ۲.۸ میلیون متر مکعب گاز طبیعی مصرف می‌کند. این میزان گاز، نه تنها به‌طور مستقیم به تولید برق می‌انجامد بلکه آلاینده‌های قابل توجهی را وارد جو می‌کند. هرچند که گاز طبیعی نسبت به دیگر سوخت‌های فسیلی همچون زغال‌سنگ و نفت، آلایندگی کمتری دارد، اما در شرایطی که کیفیت سوخت مصرفی مناسب نباشد، آلودگی هوا به‌ویژه در روزهای سرد سال افزایش می‌یابد.

نیروگاه سیکل ترکیبی قم با فناوری پیشرفته خود، نقش کلیدی در تأمین برق پایدار و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی ایفا کرده است. با این حال، مصرف بالای گاز در فصل‌های سرد موجب آلودگی شدید هوا و نگرانی‌های زیست‌محیطی می‌شود. این نیروگاه به دلیل تأثیرات منفی بر کیفیت هوای استان، چالش‌های جدی برای سلامت عمومی ایجاد کرده است.

مدیرعامل شرکت گاز استان قم در همین خصوص اعلام کرده که در این فصل، به دلیل شرایط خاص، گاز بیشتری به نیروگاه اختصاص داده شده است تا برق‌رسانی پایدار ادامه یابد. این در حالی است که با افزایش مصرف گاز در فصل سرد، استان قم با پدیده وارونگی دما مواجه است که در نتیجه آن، آلودگی‌ها در جو استان بیشتر به دام می‌افتند.

آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی

معاون انسانی اداره کل محیط زیست استان قم به‌طور خاص به مشکلات وارونگی دما در زمستان اشاره کرده است. طبق گفته او، نیروگاه سیکل ترکیبی قم به اندازه کل مصرف سوخت شهر قم انرژی مصرف می‌کند و بدین ترتیب، سهم عمده‌ای در آلودگی هوای استان دارد. این آلودگی‌ها به‌ویژه در فصل‌های سرد، مشکلات تنفسی و سلامت عمومی را برای مردم به دنبال دارد و افزایش ریزگردها و ذرات معلق، کیفیت زندگی شهروندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

یکی دیگر از مشکلات قابل توجه در این زمینه، کیفیت سوخت مصرفی نیروگاه است که باعث تشدید آلودگی‌ها می‌شود. سوخت‌های با کیفیت پایین، تولید آلاینده‌های بیشتری را در پی دارند و در نتیجه به آلودگی بیشتر هوای قم دامن می‌زنند.

کمبود ۳۰۰ مگاواتی برق در قم؛ چاره چیست؟

یوسف صادقی، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق قم نیز گفته که در حال حاضر، تنها ۱۸ مگاوات انرژی خورشیدی در استان تولید می‌شود، در حالی که نیروگاه سیکل ترکیبی قم با ظرفیت ۶۰۰ مگاوات، بار اصلی تأمین انرژی را بر دوش دارد.

وی با اشاره به پیک مصرف تابستانی برق در قم توضیح داده است: نیاز استان در این فصل به حدود یک‌هزار و ۲۰۰ مگاوات می‌رسد، یعنی تقریباً دو برابر ظرفیت نیروگاه سیکل ترکیبی.

وی همچنین افزود که متوسط مصرف برق در تابستان به بیش از ۹۰۰ مگاوات می‌رسد و همین موضوع باعث ناترازی ۳۰۰ مگاواتی در تأمین برق استان می‌شود. این اعداد نشان می‌دهد که گریزی از استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه خورشیدی، بعنوان راه‌حلی برای این ناترازی، وجود ندارد.

صادقی با تاکید بر ضرورت سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی، گفت: این انرژی نه‌تنها می‌تواند بخشی از کمبود برق استان را جبران کند، بلکه به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حفظ محیط زیست هم کمک می‌کند.

حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر

در حالی که استفاده از سوخت‌های فسیلی به یکی از منابع اصلی آلودگی تبدیل شده است، بسیاری از کارشناسان معتقدند که راه‌حل اصلی برای کاهش این آلودگی‌ها و همچنین بهینه‌سازی مصرف سوخت، استفاده از منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر است. یکی از منابع بسیار مناسب و قابل دسترس در استان قم، انرژی خورشیدی است.

استان قم به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود و وجود ۳۰۰ روز آفتابی در سال، یکی از بهترین مناطق برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی در کشور به شمار می‌رود. به گفته معاون محیط زیست قم، طبق برآوردها، اگر تنها ۱۰ درصد از مساحت شهر قم، به نصب پنل‌های خورشیدی اختصاص یابد، می‌توان بخش عمده‌ای از برق مورد نیاز استان را تأمین کرد. این اقدام می‌تواند نه تنها به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کند بلکه در راستای حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی‌های هوا نیز گامی مؤثر باشد.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر

استاندار قم نیز اخیراً از صدور مجوز برای احداث ۴۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی در استان خبر داده و تأکید کرده که حداقل ۱۰۰ مگاوات از این پنل‌ها وارد مدار بهره‌برداری خواهد شد. در صورت تحقق این امر، مردم استان قم می توانند شاهد تغییرات اساسی در بخش انرژی استان باشند. در همین راستاست که حمایت از سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، یکی از اولویت‌های اصلی مدیریت استان اعلام شده و ظرفیت‌های قم در این حوزه به وضوح مورد توجه قرار گرفته است.

این تحولات نشان می‌دهد که توجه به انرژی خورشیدی، نه تنها از نظر زیست‌محیطی بلکه از نظر اقتصادی نیز می‌تواند برای استان قم و کشور سودآور باشد. سرمایه‌گذاری در این حوزه، علاوه بر کاهش آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی، می‌تواند ایجاد شغل و رونق اقتصادی برای استان به همراه داشته باشد.

کارشناس می گویند:با توجه به ناترازی ۳۰۰ مگاواتی برق در قم، توسعه انرژی خورشیدی به‌عنوان راه‌حل اساسی مطرح شده است. استان قم با ظرفیت بالای خود در تولید انرژی خورشیدی می‌تواند نیازهای برق را تأمین کرده و آلودگی‌ها را کاهش دهد. سرمایه‌گذاری در این حوزه به بهبود کیفیت محیط زیست و رونق اقتصادی کمک خواهد کرد.

پنل‌های خورشیدی؛ کلید کاهش آلودگی و افزایش بهره‌وری انرژی

نتیجه این که آلودگی ناشی از نیروگاه سیکل ترکیبی قم، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی استان است که به‌ویژه در فصل‌های سرد سال، شدت بیشتری می‌یابد. در این میان، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی، می‌تواند به عنوان یک راه‌حل اساسی برای کاهش این آلودگی‌ها و بهبود کیفیت هوا در استان قم مطرح باشد. با توجه به ظرفیت بالای قم در بهره‌برداری از انرژی خورشیدی، اکنون زمان آن رسیده است که این ظرفیت‌ها به طور جدی مورد استفاده قرار گیرند.

سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی نه تنها به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک می‌کند بلکه زمینه‌ساز بهبود کیفیت زندگی مردم و حفظ محیط زیست خواهد شد. اگر گام‌های جدی در این مسیر برداشته شود، استان قم می‌تواند به عنوان یک الگو در بهره‌برداری از انرژی‌های پاک در سطح کشور شناخته شود.

خبرنگار مجله خبری انرژی و نفت *