وابستگی ۷۰ درصدی کشور به گاز طبیعی، تهدید ملی است

به گزارش خبرنگار اقتصادی مجله خبری انرژی و نفت، «هوشنگ فلاحتیان» امروز (دوشنبه) در سومین کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی بهینه سازی مصرف و بهره وری انرژی ایران افزود: اکنون بهینه سازی نه یک انتخاب، که یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

وی تاکید کرد: باید به سرعت به سمت بهینه سازی مصرف حرکت کرد.

معاون برنامه ریزی وزارت نفت از تلاش برای جمع آوری گاز فلر خبر داد و گفت: تا پایان دولت چهاردهم ۹۰ درصد گازهای فلر جمع آوری می شود.

فلاحتیان ادامه‌داد: اگر بهینه سازی مصرف اجرا نشود، در سال های آینده ناترازی های انرژی شدیدتر خواهد شد.

وی از برنامه وزارت نفت برای رفع ناترازی بنزین، گاز و نفت گاز خبر داد و گفت: سیاست اصلی وزارت نفت، تولید پایدار انرژی است.

این مقام مسئول، رفع ناترازی انرژی در حال حاضر را مهم‌ترین چالش بخش‌های اقتصادی کشور دانست و خاطرنشان کرد: بر اساس ترازنامه هیدروکربوری کشور، در سال ۱۴۰۱ تولید انرژی اولیه ۹.۴ میلیون بشکه معادل نفت خام در روز (با سهم ۹۹ درصدی نفت و گاز) بوده است.

وی ادامه داد: عرضه انرژی اولیه هفت میلیون  و ۸۰۰ هزار بشکه معادل نفت خام در روز و مصرف نهایی انرژی نیز چهار میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه معادل نفت خام در روز بوده است که بخش صنعت همراه با خوراک پتروشیمی در جایگاه نخست است و پس از آن بخش خانگی، بیشترین سهم را در مصرف داشته‌ است.

معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی در باره حجم تلفات، تبدیل انتقال و توزیع انرژی در کشور شامل نیروگاه‌های حرارتی، پالایشگاه‌های نفت و گاز و خطوط انتقال و توزیع که حدود ۱۸ درصد از عرضه انرژی اولیه را به خود اختصاص داده است، افزود: بخش عمده آن مربوط به تلفات تبدیل انرژی در نیروگاه‌های حرارتی کشور است و از این مقدار حدود یک‌سوم آن (۲۰۰ هزار بشکه معادل نفت خام در روز) از طریق افزایش میانگین بازده نیروگاه‌های حرارتی کشور تا حدود ۵۰ درصد قابل صرفه‌جویی است.

صرفه‌جویی سالیانه ۳۰ میلیارد دلاری با بهینه‌سازی مصرف سوخت

فلاحتیان گفت: با انجام اقدام‌های بهینه‌سازی در بخش‌های مصرف‌کننده انرژی از جمله صنعت ساختمان و حمل‌ونقل دستیابی به صرفه‌جویی حدود یک میلیون بشکه معادل نفت خام در روز امکان‌پذیر خواهد بود که با احتساب صرفه‌جویی قابل دستیابی در نیروگاه‌های حرارتی، صرفه‌جویی به میزان یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز به ارزش حدود ۳۰ میلیارد دلار در سال امکان‌پذیر می‌شود.

وی، تحقق این هدف را مستلزم عزم ملی و همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های ذی‌ربط و مشارکت همه دستگاه‌های اجرایی و مصرف‌کنندگان انرژی در بخش‌های دولتی و خصوصی دانست.

معاون وزیر نفت گفت: با وجود قوانین مختلف در این زمینه، اما اهداف تعیین‌شده برای بهینه‌سازی انرژی محقق نشده و عملکرد نامطلوب کارایی و بهره‌وری انرژی کشور را در وضعیت بسیار سختی قرار داده است.

فلاحتیان افزود: در حالی که مطابق بند ۷ سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف ابلاغی رهبر معظم انقلاب، مقرر بود شاخص شدت انرژی کشور به حداقل دوسوم تا پایان برنامه پنجم توسعه و به حداقل یک‌دوم تا پایان برنامه ششم توسعه نسبت به شاخص مذکور در سال ۱۳۸۹ کاهش یابد، اما شاخص شدت انرژی نه‌تنها کاهش نیافت؛ بلکه ۳۰ درصد نیز افزایش داشته است.

وی با اشاره به پایان‌پذیر بودن منابع سوخت‌های فسیلی و بروز ناترازی عرضه و تقاضای انرژی و از طرفی تحت تأثیر قرار گرفتن محیط زیست و اقلیم ناشی از به‌کارگیری بیش‌ازحد این سوخت‌ها، ادامه داد: گذار از اقتصاد منبع‌محور به اقتصاد مبتنی بر افزایش بهره‌وری انرژی، ضرورت اساسی است.

معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی خاطرنشان کرد: از اوایل دهه ۸۰ شمسی سیاست صنعتی کشور با فرض وجود منابع انرژی ارزان و فراوان به‌عنوان مزیت رقابتی مبتنی بر توسعه صنایع به‌شدت انرژی‌بر شکل گرفت و با توجه به ماهیت انرژی‌بری بالای این صنایع و ارزش‌افزوده نسبتاً اندک، تولید ناخالص داخلی متناسب با مصرف انرژی رشد نکرد.

فلاحتیان با بیان اینکه این موضوع یکی از عوامل رشد شدت انرژی کشور بوده است، افزود: بیشتر این صنایع به‌دلیل استفاده از سوخت ارزان، اقدامی در جهت بهبود بازدهی خود نکرده‌اند.

وی ادامه‌داد: بنابراین با توجه به شرایط کنونی در کشور و به‌منظور غلبه بر ناترازی گاز طبیعی و فرآورده‌های نفتی تجدیدنظر در سیاست‌های توسعه صنعتی کشور از جمله تکمیل زنجیره ‌ارزش و توسعه صنایع پیشرفته و با ارزش‌افزوده بالا، تولید کالا با مصرف انرژی کمتر و بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌تواند به بهبود شاخص شدت انرژی منجر شود.

لزوم سرمایه‌گذاری سالانه ۳۰ میلیارد دلاری در بهینه‌سازی مصرف انرژی 

معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی به تلاش‌های وزارت نفت در اجرای طرح‌های توسعه، نگهداشت و افزایش تولید از میدان‌های نفت و گاز اشاره کرد و گفت: به‌دلیل رشد فزاینده مصرف انرژی در کشور و نبود توجه جدی به اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و رفع نشدن موانع آن در سال‌های گذشته، همچنین تلفات بالای انرژی، در بخش‌های مختلف مصرف ناترازی انرژی در کشور به‌وجود آمده است.

فلاحتیان اضافه‌کرد: برای رفع آن، به‌طور متوسط باید تا پایان دولت چهاردهم سالیانه دست‌کم ۳۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود، در غیر این صورت غلبه بر ناترازی انرژی در سال‌های آینده دشوارتر خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه برای رفع ناترازی انرژی لازم است به‌طور همزمان هم در طرف عرضه و هم در طرف تقاضا، اقدام‌های اصلاحی انجام شود، گفت: بنابراین این تصور که باید همه ناترازی گاز و فرآورده‌های نفتی در کشور با افزایش عرضه برطرف شود، راهکاری درست و منطبق بر منطق اقتصادی نیست.