چشم‌انداز انرژی جهان در سیطره نفت و گاز

به گزارش ایسنا، وزیر انرژی عربستان سعودی ماه جاری گفت: نفت دیگر یک چالش امنیت انرژی نیست، بلکه گاز، برق و عمدتا مواد معدنی خواهند بود. از یک منظر، به نظر می‌رسد این گفته به منزله ناقوس مرگ برای نفت خام است. از سوی دیگر، چنین حرفی، اذعان بر این است که جهان حتی بیشتر از گذشته، به هیدروکربن‌ها وابسته شده‌ است.

این واقعیت که جهان برای فعالیت به نفت متکی است، اخیرا و زمانی که قیمت نفت با انتشار خبر تحریم‌های گسترده آمریکا علیه صنعت انرژی روسیه به خصوص صادرات نفت و گاز این کشور، افزایش یافت، آشکار شد. اگر تقاضا برای نفت، تحت تاثیر آن همه خودروی برقی در جاده‌های چین و نمایشگاه‌های اروپایی واقعا ضعیف می‌شد، تاثیر تحریم‌ها بر قیمت نفت ناچیز بود. اما چنین نشد.

علاوه بر این، اکنون درباره محدود شدن عرضه در بازار نفت صحبت می‌شود، در حالیکه تا یک ماه قبل صحبت از مازاد عرضه بود.

جان کمپ، تحلیلگر نفت هفته گذشته هشدار داد که ذخایر نفت آمریکا از اواسط سال ۲۰۲۴، سریع‌تر از روال عادی کاهش پیدا کرده و سطح این ذخایر به پایین‌ترین حد خود از سال ۲۰۱۵ رسیده است.

در این بین، ذخایر نفت کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) نیز رو به کاهش است. ذخایر جهانی، به طور کلی، روند کاهشی پیدا کرده اند و سریع‌تر از آنچه آژانس بین‌المللی پول در گزارش‌های ماهانه خود پیش‌بینی کرده بود، کاهش می‌یابند. واقعیت این است که این آژانس به جای عبرت گرفتن از اشتباهات خود یا ابراز امید، همچنان مازاد عرضه را برای سال جاری پیش‌بینی می‌کند.

دنیا همچنان به نفت خام متکی است. اما در یک دهه گذشته یا همین حدود، بخش‌های رو به رشدی از جهان، به استفاده از گاز روی آوردند. گواه این گفته، اروپا و مشکلات تامین گاز برای زمستان است که در بحبوحه تلاش دولت‌های مرکزی این منطقه برای کاهش اتکا به گاز روسیه، تشدید شده است.

رهبری اتحادیه اروپا، سال گذشته، تاکید داشت که کشورهای عضو این بلوک، واردات گاز از روسیه را قطع کنند. با این حال، کشورهای اروپایی همچنان گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) روسیه را خریداری کردند. امسال، این روند با وجود تاکید کایا کالاس، مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای اعمال تحریم‌ها علیه گاز روسیه، ادامه یافته است.

پایگاه خبری پولیتیکو، اوایل ماه جاری، با استناد به آمار شرکت کپلر، گزارش کرد اتحادیه اروپا، بیش از ۸۰۰ هزار تن ال‌ان‌جی روسیه را در دو هفته اول ژانویه خریداری کرده است.

در این بین، سطح ذخایر گاز اروپا، کاهش یافته و به دلیل تقاضای قوی، به سطح پایین نگران کننده‌ای رسیده است. این تقاضا در طول زمستان کاملا عادی است و همچنین ثابت می‌کند که مواد معدنی حیاتی، امروز، بیشتر از ۲۰ سال قبل، اهمیت دارند اما از نظر اهمیت، هنوز به جایگاه نفت و گاز نرسیده اند.

مواد معدنی حیاتی به دلیل نقش مهمی که در گذار انرژی ایفا می‌کنند، چنین خوانده می‌شوند. تاسیسات نیروی بادی، خورشیدی و خودروی برقی، به میزان خاصی از این مواد معدنی نیاز دارند. تصادفا، عربستان سعودی، مقادیری از ذخایر مواد معدنی حیاتی را دارد و احتمالا به توسعه آنها خواهد پرداخت. با این حال، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی، هم در این باره، محتاطانه صحبت کرد. طبق گزارش هفته گذشته شبکه سی ان بی سی، وی گفت: ‌امروزه بعضی از کشورها، مالک ۵۰ درصد از این ذخایر مواد معدنی و فلزات کمیاب هستند. کشورها تلاش می‌کنند به این مواد معدنی حیاتی دسترسی یابند و زنجیره تامین خود را ایجاد کنند. شتاب برای فراهم کردن دسترسی به این منابع، نهایتا به آلایندگی بالاتر، هزینه بالاتر فلزات و قیمت بالاتر انرژی منتهی می‌شود.

این به این دلیل است که استخراج همه این مواد معدنی حیاتی که گذار انتقال انرژی مستلزم استفاده از آنهاست، به انرژی هیدروکربنی نیاز دارد. معدنکاری با استفاده از نفت و گاز انجام می‌شود. هرچه بیشتر نیاز به استخراج و پالایش داشته باشید، انرژی هیدروکربنی بیشتری استفاده خواهید کرد و متعاقب آن، آلایندگی بیشتری تولید می‌کنید. این یک دور باطل است که هیچ راهی برای خروج از آن وجود ندارد. مهم نیست که این افزایش استخراج معدنی، چند توربین بادی را به کار می‌اندازد زیرا وقتی باد از وزیدن بایستد، دوباره به نفت و گاز رجوع می‌شود. در این بین، هوش مصنوعی و دیتاسنترها هم انرژی بیشتری مصرف می‌کنند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، برخی همچنان ادعا خواهند کرد که دیگر نفت، برای امنیت انرژی، اهمیت ندارد و جای آن را گاز گرفته است. اما با رشد تقاضا برای نفت در سال جاری، به نظر می‌رسد که گاز به عنوان کالای حیاتی، به نفت پیوسته است.

انتهای پیام