تقویت جایگاه ایران در حوزه انرژی منطقه با سوآپ گاز روسیه

به گزارش مجله خبری انرژی و نفت، سوآپ گاز روسیه توسط ایران به‌زعم کارشناسان فرصتی است که باید از آن نهایت استفاده را ببریم. این سیاست نتایج مثبتی همچون ایجاد درآمدهای ارزی، ایجاد مشاغل جدید و توسعه ظرفیت‌های بلااستفاده کشور، نزدیک کردن ایران به هدف خود مبنی بر تبدیل شدن به هاب انرژی و گازی منطقه، درهم‌تنیدگی روابط اقتصادی و سیاسی ایران با کشورهای منطقه و تقویت موقعیت سیاسی تهران، خنثی سازی تحریم‌ها و موارد دیگر را به دنبال دارد.

به نظر می‌رسد، کشورمان ظرفیت‌های لازم را برای انجام این سیاست داراست؛ زیرا از یک طرف دومین دارنده ذخایر گازی در جهان هستیم و با افزایش تولید می‌توانیم به سوآپ گاز دیگر کشورها بپردازیم و از سوی دیگر شبکه عظیم نقل و انتقال در کشورمان گسترده شده است که می‌تواند مزیت ترانزیتی را برایمان به وجود بیاورد. به این ترتیب، می‌توانیم با خرید گاز روسیه با قیمت مناسب و استفاده از آن در استان‌های شمالی، گاز خود را به جای صرف هزینه و انتقال به شمال، از جنوب (محل تولید) و با قیمت بالاتر به همسایگانی همچون پاکستان و عمان صادر کنیم. از سوی دیگر، امکان افزایش حجم صادرات گاز به کشور عراق و ترکیه نیز وجود دارد.

«قاسم ساعدی»، عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم در گفت‌وگو با مجله خبری انرژی و نفت، با اشاره به این موضوع که کشورهای اروپایی و حتی آمریکا ایران را یک قطب انرژی می‌دانند، اظهار کرد: بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی به انرژی کشور ما نیاز دارند. در حال حاضر، گاز روسیه توسط غرب تحریم شده است که امکان صادرات گاز این کشور را به اروپا از بین برده است. این شرایط باعث شده که جمهوری اسلامی بتواند نقش مهمی در فروش گاز روسیه داشته باشد.

وی افزود: با دیپلماسی فعال دولت فعلی توانستیم ارتباطات خوبی با مسکو بگیریم و با تلاش مسئولین امر این امکان به وجود آمده است که در فروش گاز روسیه مشارکت داشته باشیم. ما کشور واسطه‌ای هستیم که می‌توانیم گاز را به کشورهای دیگر صادر کنیم و درآمدی از این محل داشته باشیم. از طرف دیگر همکاری با روسیه در بخش انرژی می‌تواند مزایای سیاسی برایمان داشته باشد و منافع ما را برآورده کند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: موضوع اشتغال‌زایی این سیاست نیز مهم است. مشارکت ایران در فروش گاز روسیه می‌تواند به استفاده از زیرساخت‌های بلااستفاده کشورمان و ایجاد مشاغل خدماتی جدید منجر شود. صنعت حمل و نقل نیز بیش از پیش فعال می‌شود و امکان به‌روزرسانی این بخش و انتقال دانش از روسیه به وجود می‌آید.

به گفته ساعدی، مشارکت ایران در فروش گاز روسیه علاوه بر مزایای اقتصادی، منافع سیاسی نیز برایمان دارد. این سیاست باعث تقویت جایگاه استراتژیک ایران در منطقه می‌شود و به لحاظ راهبردی برایمان اهمیت دارد. امروز کشورهایی که زمانی تحریم‌کننده ایران بودند و نفت، گاز و پتروشیمی کشورمان را تحریم کرده بودند، به کمک ما نیاز دارند. این واقعیات باعث تقویت موقعیت سیاسی ما در منطقه شده است. به هر حال، می‌توان از سیاست سوآپ گاز روسیه به عنوان ابزاری برای شکستن تحریم‌ها استفاده کرد.

وی ادامه داد: با توجه به شرایط جدید و نقش ایران در تعاملات انرژی منطقه کشورهای دیگر نمی‌توانند جایگاه ایران را در این حوزه نادیده بگیرند و بدون توجه به مواضع تهران به تصمیم‌گیری بپردازند. یقیناً کشورها مجبورند از پل ایران برای انتقال انرژی استفاده کنند. کشورمان یکی از قطب‌های انرژی جهان است و این نقش قابل کتمان نیست.

این نماینده مجلس اضافه کرد: آمریکا نیز این موضوع را می‌داند که بدون انرژی ایران نمی‌تواند نیازمندی‌های جهان را تأمین کند؛ بنابراین می‌توان گفت که یک موضوع استراتژیک و سیاسی در میان است. با تحریم روسیه، بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که مسکو جای ایران را می‌گیرد و بازارهایش را تصاحب می‌کند. اما در ادامه دیدیم که عکس این موضوع اتفاق افتاد. واقعیت این است که کشورهای دیگر نمی‌توانند نسبت به موقعیت جغرافیایی و ژئوپولتیکی و ذخایر انرژی ما بی‌تفاوت باشند.

ساعدی در خصوص انتقال فناوری در سیاست سوآپ گاز روسیه تصریح کرد: قطعاً انتقال دانش به صورت متقابل صورت خواهد گرفت؛ زیرا ایران در قطعه سازی و تکنولوژی‌های صنعت انرژی توانمندی‌های خوبی دارد و می‌تواند آن‌ها را به روسیه انتقال دهد. امکان انتقال فناوری‌های روسی نیز به کشورمان در قالب این سیاست وجود دارد. در شرایط فعلی شاهد هستیم که روسیه به دنبال استفاده از خدمات شرکت‌های ایرانی در حوزه انرژی بوده و این نشان دهندة سطح دانش و فناوری کشورمان است.

وی در پایان تأکید کرد: وزارت نفت و دولت فعلی در زمینه صادرات تکنولوژی به دیگر کشورها عملکرد خوبی داشته‌اند. در سوریه، عراق و ونزوئلا و کشورهای دیگر موضوع مشارکت در حوزه انرژی مطرح است که به عنوان ابزاری برای خنثی سازی تحریم‌ها می‌توان به آن نگاه کرد. استفاده از نفت ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی می‌تواند به تأمین منافع حداکثری ما منجر شود؛ بنابراین، می‌توان عملکرد دولت سیزدهم و وزارت نفت را در دیپلماسی انرژی موفقیت آمیز قلمداد کرد.